Dat is een vraag die ik ook best regelmatig voor de kiezen krijg. Een beetje moe van die vraag, vergeef me de bedrijfsmoeheid die af en toe een beetje begint op te spelen, beantwoord ik die vraag dan weleens een beetje pesterig met de tegen vraag: ‘Wat is dan toch het verschil tussen een olie en een lak’?
Laten we even terug gaan in die tijd. De tijd dat de zorg voor het milieu nog ‘onnodig’ was en roken gezond. De tijd dat de schilder nog gewoon zijn eigen lakken maakte. Met simpele ingrediënten als lijnolie, damarhars, sandarac en colofonium. En als ie lakverf wilde maken dan kwam daar nog een dosis pigment bij. Maar wacht eens….zei ik nou ‘lijnolie’? Jazeker zei ik dat. Een deel van de traditionele LAK bestond uit OLIE! De olie was de verdunner van de gebruikte harsen die er in opgelost waren en om de lak beter te laten vloeien kon er meer olie of terpentijn aan worden toegevoegd. Het mengsel zorgde voor een goede verdeling van die harsen zodat er een mooie gelijkmatige film van harsen op het hout achterbleef.
Later werden de natuurlijke harsen in verven en lakken vervangen door alkydhars, een hars op kunstmatige basis. Ik citeer nu even wikipedia: “Naast de eigenlijke alkydhars is er een toevoeging van plantaardige oliën, meestal halfdrogende oliën zoals zonnebloemolie, saffloerolie of sojaolie, soms lijnolie. Lakken met een laag oliegehalte (30-45% van de bindmiddelmassa) worden veel in de industrie gebruikt, met een hoog gehalte (tot 70%) veel als huisschildersverf’
Kun je spreken van een lak, wanneer die lak voor een deel uit olie bestaat? Kun je spreken van een olie wanneer die olie is verrijkt met harsen die een oppervlaktefilm achterlaten?
Zoals je ziet is het verschil olie of lak dus niet zo groot en ik betrap mezelf er op dat ik de verschillen niet zo goed kan uitleggen. Daarom bel ik met diverse grote lak/verf producenten. Ik bel met Sigma coatings, ik bel met Akzo (eigenaar van bijvoorbeeld Sikkens, Flexa, zweihorn en alabastine) en ik spreek met Ron van Zaltbommel (de Cookerije) en allemaal staan me uitstekend en vriendelijk te woord en allemaal vertellen ze bij benadering hetzelfde:
Lak vormt een oppervlaktelaag en olie dringt diep in het hout en vormt geen oppervlaktefilm.
Daarnaast zijn veel gehoorde termen: olie moet je navegen en lak niet en olie is vet en lak niet.
Simpel! Of toch niet?
Natuurlijk. Dat geldt voor lijnolie en tungolie en natuurlijk aan alle verwante merk olien als woca en dumbo etc. Maar ik heb ook een aantal olien in het assortiment die de bovengenoemde definitie tarten en zichzelf een olie vinden terwijl ze weldegelijk een oppervlakte film vormen. Ik noem de parketolie van Borma, de harde meubelolie van Borma (die van borma moet je ook zeker niet navegen) , monocoat olie (navegen gewenst) en de hardwax olieen van bijvoorbeeld osmo (liever niet navegen). Bovendien geeft verbeterde danishoil van de Cookerije echt een soort van oppervlakte film door de opgeloste harsen in die olie.
Nog gekker wordt het met de watergedragen producten als invisible oil, ciranova ecofix woodlook of ciranova oculto. Als olie vet is….hoe kan die dan ooit watergedragen zijn? Olie is toch lichter dan water? Het drijft op water en kan dus niet oplossen in water. Ik laat me door de heren chemici uitleggen dat dat wél kan wanneer je er een stofje aan toevoegt dat dat het water als het ware ‘breekt’ en de olie wèl kan worden opgelost. Vergelijk het met mayonaise. De olie wordt in azijn opgelost doordat er ook eidooier bij in zit. De eidooier fungeert als emulgator en net als bij de mayo heet de watergedragen olie een emulsie. Van pure olie kan hier dus nooit sprake zijn.
Is het een olie of is het een lak? Schiet mij maar lek. Ik weet het niet. Tenzij ik de definitie van de heren chemici aanhoudt: Olie dringt in het hout en vormt geen oppervlaktelaag. Lak dringt niet in het hout maar vormt een oppervlakte laag. Maar dan moet ik toch echt een groot aantal producenten gaan vertellen dat ze geen olie, maar lak verkopen…..
Hout moet!
MEUBELUNIEK gaat het maken! 