Alweer een hele tijd terug werd ik in het Engels per mail benaderd. Het handelde over een ‘whatnot’ die van haar oma was geweest en die had hem weer van haar oma…..Kortom….dit ding moest behoorlijk oud zijn. De naam ‘what-not’ intrigeerde me. Wat niet….in het Nederlands. Maar wat dan wél? De foto die een jaar of vijf geleden was gemaakt bood uitkomst….Een paar poten met een blad, in het midden een spiegel en aan weerskanten een ondersteund plankje…Tsja….Wat kun je daar allemaal niet mee doen?
Toen ik het meubeltje ophaalde zag het er toch echt wat minder florissant uit dan op de foto. Het ding lag behoorlijk uitelkaar. De ornamentjes die de schapjes aan de zijkanten ondersteunden waren gebroken en eigenlijk niet meer te redden. Een groot aantal bolletjes die ter versiering waren aangebracht waren niet meer aanwezig. Enkele railing versierinkjes waren afgebroken of ontbraken. De lak was vergaan en het meubeltje was vies.
Kortom een leuk project voor een stagiair! De spiegel die in het midden zit is eigenlijk te zwaar voor de sierlijke, lichte pootjes van het meubel en de diepte is eigenlijk té gering om het geheel stevig te kunnen neerzetten.
We besluiten eerst die spiegel (die nog net wordt vastgehouden door een spijkertje die het achterblad op zijn plaats hoort te houden) er uit te halen en die veilig op te bergen zodat ie niet kan breken. Maar wat is dit nu? Achter de spiegel zitten kranten. Oude, vergeelde kranten die bij aanraking eenvoudig afbrokkelen. Bij nadere inspectie blijken het pagina’s te zijn van de Montreal daily star van 23 december 1895. Hoe gaaf is dát? Op de pagina’s advertenties gericht op de kerstaankopen. Je krijgt een gratis zakmes bij aanschaf van een kostuum……en de autoharpen zijn ook in de aanbieding. Nu vanaf $3,50…..Ik durf de kranten niet geheel te ontvouwen omdat ik bang ben ze teveel te beschadigen. Dit is gaaf en dit moet weer terug op zijn plek wanneer de hij klaar is. De spiegel is met de hand gemaakt zie ik aan de menielaag die met een kwast is opgebracht. Origineel dus….
Er wordt een tweetal nieuwe ornamentjes gedraaid. De ornamentjes onder de schapjes worden overgetekend en uitgezaagd met een figuurzaag uit beukenhout. De balletjes maken we niet zelf. Ik koop een aantal houten kralen die bij benadering dezelfde maatvoering hebben als de originele. Daarna moeten we de blanke nieuwe onderdelen op kleur zien te krijgen. Dat is een hoop geklooi met waterbeits en borma houtkleurstof. We komen in de buurt.
Nadat alle onderdelen weer op hun plaats zijn gezet en ook de gebroken poten weer zijn gerepareerd, wordt het meubel weer in elkaar gezet. Nu volgt het onderdeel dat ik altijd het leukste vind. De afwerklaag! Het liefst zou ik het meubel traditioneel politoeren, maar de oppervlakken zijn zo klein en de hoeveelheid kwetsbare ornamentjes is zo groot dat politoeren geen optie is. We brengen met borma houtkleurstof een beetje politoervernis op kleur en testen daarmee wat de uiteindelijke kleur gaat doen. Beetje meer van dit……beetje minder van dat……De kleur wordt nu perfect. Nog een beetje ethanol er bij om de substantie wat eenvoudiger te laten vloeien en dan een geitenharen politoerkwast pakken waarmee het meubel al ‘aaiend’ wordt bestreken met schellak. Die politoerkwasten vragen een wat speciale behandeling. Het is geen schilderen….maar meer politoeren met een kwast. Daarna laten uitharden en waar nodig wat schuren met korrel 2500 schuurpapier.
Als de schellak hard is, wordt de laag nabehandeld met briwax in de kleur mahonie. De kleur is nu perfect en het oppervlak voelt aan als babybilletjes. 
De spiegel wordt met staalwol 00000 goed schoongemaakt en komt weer terug op zijn plaats. De oude kranten komen er weer in ter bescherming en de achterplaat wordt weer netjes met spijkertjes vastgezet. De ‘what-not’ is ready to rock and roll again.
Mijn dochter van 11 vindt de ‘what-not’ een echt meidenmeubel. Prachtig om sieraden op neer te leggen of make-up spulletjes, haarborstels en haarklemmen. Misschien moet ik speciaal voor haar toch maar eens iets maken dat geinspireerd is op deze ‘whatnot’
MEUBELUNIEK gaat het maken! 